กระบวนการด้านการค้า

การศึกษากระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการค้าระหว่างประเทศ ศึกษาตามกรอบกระบวนการ Buy-Ship-Pay Model ของ UN/CEFACT ซึ่งประกอบด้วยขั้นตอนหลัก
3 ขั้นตอน 
ได้แก่ 1) ขั้นตอนการซื้อ (Buy) 2) ขั้นตอนการส่ง (Ship) และ 3) ขั้นตอนการจ่าย (Pay) โดยสามารถสรุปแต่ละขั้นตอนการดำเนินงานได้ ดังนี้

 

กระบวนการซื้อ (Buy) 

กระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการเตรียมการสำหรับการตกลงซื้อขาย การจัดทำคำสั่งซื้อหรือสัญญาซื้อขาย ประกอบด้วยการดำเนินงานในขั้นตอนย่อย 2 ขั้นตอน ดังนี้

• ขั้นตอนเตรียมสัญญาซื้อ-ขาย
• ขั้นตอนสั่งซื้อสินค้า

 

กระบวนการส่ง (Ship)

กระบวนการที่ครอบคลุมการเตรียมการส่งออก การดำเนินพิธีการศุลกากร การขนส่งสินค้า การออกเอกสาร ประกอบด้วยการดำเนินงานในขั้นตอนย่อย 5 ขั้นตอน ดังนี้
 

• ขั้นตอนการเตรียมก่อนส่งออก
• ขั้นตอนการส่งออก 
• ขั้นตอนการขนส่ง
• ขั้นตอนการเตรียมสินค้าก่อนนำเข้า
• ขั้นตอนการนำเข้าสินค้า

 

กระบวนการจ่าย (Pay) 

ประกอบด้วยการดำเนินงานในขั้นตอนย่อย 4 ขั้นตอน ดังนี้
 

• การร้องขอการชำระเงิน
• การสั่งชำระเงิน
• การชำระเงิน
• การจัดทำรายงานการชำระเงิน

ประเภทการดำเนินธุรกรรมการในกระบวนการหลัก

กระบวนการ Buy-Ship-Pay Model ครอบคลุมประเภทการดำเนินธุรกรรมในกระบวนการหลัก ซึ่งจำแนกออกเป็น 4 ประเภท ดังนี้

กระบวนการซื้อ (Buy) ครอบคลุมประเภทการดำเนินธุรกรรม 1 ประเภท ได้แก่
- การดำเนินธุรกรรมซื้อขายสินค้า (Commercial Procedures) 
กระบวนการส่ง (Ship) ครอบคลุมประเภทการดำเนินธุรกรรม 2 ประเภท ได้แก่
- การปฏิบัติตามขั้นตอนการกำกับของรัฐ (Regulatory Procedures) 
- การดำเนินธุรกรรมด้านการขนส่ง (Transport Procedures) 
กระบวนการจ่าย (Pay) ครอบคลุมประเภทการดำเนินธุรกรรม 1 ประเภท ได้แก่

- การดำเนินธุรกรรมการชำระเงิน (Financial Procedures)







 

1) การดำเนินธุรกรรมซื้อขายสินค้า (Commercial Procedures)

เป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นระหว่างผู้ซื้อผู้ขาย ซึ่งเป็นกระบวนการแบบ (Business-to-Business: B2B) ประกอบด้วยกระบวนการหลัก ดังนี้
 

• กระบวนการตกลงซื้อขาย
• กระบวนการยืนยันคำสั่งซื้อและเตรียมการด้านการชำระเงิน
• กระบวนการจัดทำสัญญาซื้อขาย
• กระบวนการดำเนินการด้านประกันภัย

2) การปฏิบัติตามขั้นตอนการกำกับของรัฐ (Regulatory Procedures)

เป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการขออนุญาต/รับรองตามแต่ละชนิดสินค้าที่นำเข้า – ส่งออก และกระบวนการที่เกี่ยวกับพิธีการศุลกากร แบ่งเป็น 2 ประเภท 

4 กระบวนการหลัก ดังนี้
 

• กระบวนการที่ต้องดำเนินการเพื่อประกอบธุรกิจการนำเข้า-ส่งออกสินค้า (Pre-requisite Process) ซึ่งเป็นกระบวนการที่ดำเนินการครั้งเดียว ได้แก่
  • การจดทะเบียนเพื่อประกอบธุรกิจและขึ้นทะเบียนสินค้าที่ต้องการนำเข้า-ส่งออก
  • การลงทะเบียนเพื่อเข้าใช้ระบบสารสนเทศของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
• กระบวนการที่ต้องดำเนินการทุกครั้งที่มีการนำเข้า-ส่งออก (Per-shipment Process) ได้แก่
  • การขออนุญาต/รับรองเพื่อการนำเข้า-ส่งออก
  • การปฏิบัติพิธีการศุลกากร

3) การดำเนินธุรกรรมด้านการขนส่ง (Transport Procedures)

เป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการการขนส่ง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ลดขั้นตอนการทำงาน และเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างผู้เกี่ยวข้องทั้งในประเทศและระหว่างประเทศ ประกอบด้วยกระบวนการหลัก ดังนี้
 

• กระบวนการขนส่งทางเรือ
• กระบวนการขนส่งทางอากาศ
• กระบวนการขนส่งทางบกผ่านด่านชายแดน
• กระบวนการขนส่งทางราง

4) การดำเนินธุรกรรมการชำระเงิน (Financial Procedures)

เป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการโอนเงินหรือชำระค่าสินค้า/บริการผ่านช่องทางดิจิทัล โดยมีเทคโนโลยีและระบบสนับสนุนเฉพาะสำหรับการค้าในประเทศและระหว่างประเทศ ประกอบด้วยกระบวนการหลัก ดังนี้
 

• กระบวนการร้องขอการชำระเงิน
• กระบวนการสั่งชำระเงิน
• กระบวนการชำระเงิน
• กระบวนการจัดทำรายงานการชำระเงิน