ARTICLE

กรุงเทพมหานครถูกจับจ้องจากสายตาทั่วโลก เมื่อ The 3rd UNESCO Global Forum on the Ethics of AI 2025 (GFEAI2025) เปิดฉากเวทีระดมสมองครั้งประวัติศาสตร์ จุดประกายคำถามสำคัญที่สะท้อนความกังวลของคนทั้งโลก: “เมื่อ AI ก้าวไวกว่ากฎ แล้วจริยธรรมที่เหมาะสมอยู่ตรงไหน? และใครจะเป็นผู้กำกับทิศทาง?”…นี่ไม่ใช่

แม้พระราชบัญญัติธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์…จะมีผลบังคับใช้ในไทยมานานกว่า 20 ปี และมีบทบาทสำคัญในการวางรากฐานทางกฎหมายสำหรับการทำธุรกรรมในยุคดิจิทัล แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่า จุดเปลี่ยนที่ทำให้เราทุกคนเริ่มหันมาทำธุรกรรมออนไลน์อย่างจริงจัง

ในวันที่บริการดิจิทัลกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน ไม่ใช่แค่ “ความสะดวก” ที่ประชาชนคาดหวังอีกต่อไป แต่คือ “ความมั่นใจ” ที่จะยืนยันได้ว่า “เราคือใคร” อย่างปลอดภัย ถูกต้อง และตรวจสอบได้ ไม่ว่าจะเป็นการยื่นภาษี เปิดบัญชีธนาคาร ลงทะเบียนเรียน รับสิทธิสวัสดิการ หรือเข้าถึงบริการของภาครัฐและเอกชน ทุกอย่างล้วนเริ่มต้นจากการพิสูจน์ตัวตนที่เชื่อถือได้

ในโลกที่ทุกอย่างเกิดขึ้นได้แค่ “คลิกเดียว” ตั้งแต่สั่งของออนไลน์ ดูหนัง ฟังเพลง ไปจนถึงไถโซเชียล ภัยออนไลน์ก็แฝงตัวมาได้ง่ายไม่แพ้กันและนับวันจะยิ่งพบมากขึ้นเรื่อยๆ นอกจากทักษะการรู้เท่าทันภัยของผู้ใช้งานเอง หรือแม้แต่มาตรการจากภาครัฐจะเป็นปราการสำคัญ แต่ด่านที่เป็นต้นน้ำที่ไม่ควรถูกมองข้าม คือ

ในยุคที่โลก รวมถึงประเทศไทย กำลังเปลี่ยนผ่านสู่สังคมดิจิทัลอย่างเต็มรูปแบบ Digital Adoption & Transformation หรือการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ขับเคลื่อนองค์กร จึงกลายเป็นภารกิจสำคัญที่ทุกภาคส่วน ให้ความสำคัญ โดยเฉพาะ

ใครจะไปคิดว่า “จาร์วิส” ผู้ช่วย AI สุดอัจฉริยะของ Iron Man ที่คอยวิเคราะห์ข้อมูล ควบคุมโดรน บังคับชุดเกราะ หรือ ตัดสินใจแทนโทนี่ สตาร์ค ในยามคับขัน หรือ หุ่นยนต์ AI อย่าง “Ultron” ที่ถูกสร้างขึ้นมา เพื่อปกป้องโลกจากเหล่าร้าย แต่กลับตีความเองว่า ศัตรูที่แท้จริงของโลกก็คือมนุษย์ จนคิดทำลายเผ่าพันธุ์มนุษย์…จะไม่ใช่แค่จินตนาการที่มีแต่ในจักรวาลมาร์เวลอีกต่อไป

หากยังมีใครติดภาพจำว่า “หน่วยงานภาครัฐล่าช้า ไม่ทันสมัย” อาจต้องเปลี่ยนมุมมองใหม่ เพราะหลังจากนโยบาย “รัฐบาลดิจิทัล” ถูกประกาศใช้ หลายหน่วยงานก็เร่งปรับระบบภายใน และยกระดับบริการประชาชนด้วยเทคโนโลยีดิจิทัลอย่างจริงจัง โดยหนึ่งในการเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้ชัด คือการเปลี่ยนจากเอกสารกระดาษเป็น e-Document

เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI แทบรันทุกวงการ จากอดีตที่เคยถูกตั้งคำถามถึงศักยภาพที่อาจเข้ามาแทนที่มนุษย์ จนเกิดความลังเลในการตัดสินใจเลือกที่จะใช้งาน แต่วันนี้ AI ได้กลายเป็นเพื่อนสนิทที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ พาเราก้าวข้ามข้อจำกัดทั้ง การทำธุรกิจ การทำงานรวมถึงการทำกิจกรรม

หากพูดถึงระบบจัดทำและนำส่งข้อมูลใบกำกับภาษีอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-Tax Invoice ณ เวลานี้ อาจไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะผู้ประกอบการธุรกิจทั่วไปน่าจะเริ่มคุ้นเคยกับระบบนี้ที่เข้ามาช่วยให้การจัดทำภาษี สะดวก รวดเร็ว ช่วยลดต้นทุนการและง่ายต่อการตรวจสอบความถูกต้องของเอกสาร ที่น่าสนใจกว่านั้นคือ ภาครัฐเองก็มีโครงการที่ช่วยผลักดันให้ผู้ประกอบการหันมาใช้ e-Tax Invoice

ในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลได้เข้ามาปฏิวัติวิถีชีวิตและการดำเนินธุรกิจ การทำธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์จึงกลายเป็นกลไกสำคัญ ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจดิจิทัลให้เติบโตอย่างก้าวกระโดด ประเทศเอสโตเนียได้รับการยอมรับในระดับสากลว่าเป็นผู้นำด้าน Digital ID และ e-Government

โลกยุคปัจจุบันที่เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทสำคัญในทุกมิติของชีวิตประจำวัน อัตลักษณ์ดิจิทัล (Digital ID) ได้กลายเป็นเครื่องมือสำคัญสำหรับการทำธุรกรรม การเข้าถึงบริการ และการยืนยันตัวตนในโลกออนไลน์ การพัฒนา Digital ID ที่มีประสิทธิภาพและครอบคลุมจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับกลุ่มประชากรที่มีความหลากหลาย เช่น คนต่างด้าว