ARTICLE

ระบบรู้จำใบหน้าเป็นเทคโนโลยีสำคัญที่ช่วยเพิ่มความสะดวกและความแม่นยำในการพิสูจน์และยืนยันตัวตนทางดิจิทัล แต่ก็ยังมีความเสี่ยงด้านความปลอดภัย ความเป็นส่วนตัว และอคติที่ส่งผลต่อความแม่นยำในบางกลุ่มประชากร การโจมตีแบบปลอมแปลงและการรั่วไหลของข้อมูลเป็นความท้าทายสำคัญ ซึ่งแนวทางที่เหมาะสมคือการใช้เทคโนโลยีนี้ร่วมกับวิธีการยืนยันตัวตนอื่นและมาตรการป้องกันที่รัดกุม

การยืนยันตัวตนด้วยเทคโนโลยีชีวมิติ (Biometric) ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายเนื่องจากความสะดวกและความแม่นยำค่อนข้างสูง อย่างไรก็ตาม การใช้งานดังกล่าวก็มีความเสี่ยงด้านความมั่นคงปลอดภัย เพื่อป้องกันความเสี่ยงจากการโจมตี จำเป็นต้องมีมาตรการป้องกัน เช่น การเข้ารหัสข้อมูล การควบคุมการเข้าถึง และการตรวจจับการโจมตี (PAD) นอกจากนี้ ควรใช้การยืนยันตัวตนแบบหลายปัจจัยร่วมกับชีวมิติเพื่อเพิ่มความปลอดภัยให้มากยิ่งขึ้น

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา บริการแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภทบริการรถยนต์หรือรถจักรยานยนต์รับจ้างโดยสารสาธารณะ หรือ Ride Sharing ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันคนไทย เพราะตอบโจทย์ทั้งเรื่องความสะดวกและราคา จากรายงานของบริษั

การวิเคราะห์พฤติกรรมการใช้งาน (Behavioral Analytics: BA) เป็นสิ่งจำเป็นในการเสริมความปลอดภัยของ Digital ID เนื่องจากภัยคุกคามไซเบอร์ที่ซับซ้อนขึ้น โดยใช้ข้อมูลพฤติกรรมของผู้ใช้บริการ ที่บันทึกใว้ใน Access Log เพื่อการวิเคราะห์พฤติกรรมที่ผิดปกติหรือความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้

การยืนยันตัวตนทางสังคม (Social Verification) ช่วยเพิ่มความปลอดภัยของ Digital ID โดยใช้ประโยชน์จากเครือข่ายความสัมพันธ์เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือและลดการฉ้อโกง. แนวทางนี้แตกต่างจากการยืนยันตัวตนแบบดั้งเดิมที่พึ่งพารหัสผ่าน ซึ่งเสี่ยงต่อการถูกขโมย. การประยุกต์ใช้ครอบคลุมการลงทะเบียนผู้ใช้ใหม่, การตรวจจับกิจกรรมน่าสงสัย, และบริการทางการเงิน. เทคนิค Data Science เช่น Social Graph Metrics และ Confidence Score มีบทบาทสำคัญในการวิเคราะห์. อนาคตจะขับเคลื่อนด้วย AI และ Decentralized Identity

บทความนี้วิเคราะห์ความเสี่ยงของ SMS OTP ที่ส่งผ่านโครงข่ายโทรศัพท์สาธารณะ (PSTN) ซึ่งเป็นวิธีที่ยังจำเป็นในไทย โดยระบุถึงภัยคุกคาม เช่น SIM Swap , SS7 Vulnerability และเสนอแนวทางสำหรับ Identity Provider (IdP) ในการจัดการความเสี่ยง เช่น การระบุระดับความเสี่ยงของบริการและการเชื่อมต่อกับ Mobile Network Open APIs บทความเน้นย้ำความสำคัญของการสร้างสมดุลระหว่างความมั่นคงปลอดภัยและความเท่าเทียมในการเข้าถึงบริการ

บทความนี้เน้นการยกระดับความปลอดภัยของ Digital ID โดยใช้ Mobile Network Open APIs เช่น SIM Swap และ Number Verification เพื่อแก้ไขช่องโหว่ของ SMS OTP โดยมี GSMA Open Gateway และ CAMARA เป็นผู้กำหนดมาตรฐานกลางระดับโลก ช่วยป้องกันการฉ้อโกงและเสริมความน่าเชื่อถือของการยืนยันตัวตนดิจิทัล

การควบคุมเครื่องเหยื่อเป็นภัยคุกคามร้ายแรงต่อ Digital ID เกิดจากการหลอกให้ผู้ใช้ติดตั้งแอปพลิเคชันปลอมและให้สิทธิ์ควบคุม ผลกระทบคือการแอบอ้างตัวตนและการฉ้อโกงทางการเงิน การโจมตีมักใช้ Phishing, Malware, และ Accessibility Service Abuse การป้องกันต้องใช้การวิเคราะห์พฤติกรรม, MDM, และการเตือนผู้ใช้ การรับมือต้องครอบคลุมทั้งระดับแอปพลิเคชัน, อุปกรณ์, และนโยบาย เพื่อความปลอดภัยของ Digital ID

ภาคธนาคารเป็นต้นแบบในการป้องกันภัยไซเบอร์สำหรับ Digital ID โดยเฉพาะการรับมือกับการควบคุมอุปกรณ์และการโจมตีแบบซ้อนทับหน้าจอ. มาตรการสำคัญรวมถึง RASP, Behavioral Analytics, และ Application Hardening. การร่วมมือกับแพลตฟอร์มอย่าง Google Play และ Apple Store เพื่อถอดถอนแอปอันตรายก็เป็นสิ่งจำเป็น. องค์กรอื่นสามารถนำแนวทางเหล่านี้ไปประยุกต์ใช้ เพื่อสร้างระบบ Digital ID ที่น่าเชื่อถือและปลอดภัยยิ่งขึ้น

Digital ID มีความสำคัญต่อเศรษฐกิจดิจิทัล แต่กลุ่มเปราะบาง เช่น ผู้สูงอายุและผู้เยาว์ เผชิญความท้าทายในการเข้าถึงและการใช้งาน. ปัญหาหลักคือการขาดทักษะดิจิทัล ข้อจำกัดทางกายภาพ และความกังวลด้านความปลอดภัย. การแก้ไขต้องเน้นการออกแบบที่คำนึงถึงมนุษย์, การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อลดความเสี่ยง, การใช้ Biometric หลายรูปแบบ, และกรอบนโยบายที่ยืดหยุ่น. การสร้างความไว้วางใจและการไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลังเป็นหัวใจสำคัญ เพื่อให้ทุกคนเข้าถึง Digital ID ได้อย่างปลอดภัย

เมื่อ “AI” ไม่ได้แค่ช่วยเราทำงาน แต่ก้าวไกลถึงขั้น “ร่างสัญญาทั้งฉบับ” แถมยังตั้งเงื่อนไขได้เอง จบดีลอัตโนมัติ ไปจนถึงสั่งจ่ายเงินโดยไม่ต้องรอมนุษย์กดอนุมัติ นี่คือโลกของ Automated Contract หรือ “สัญญาอัตโนมัติ” ที่กำลังกลายเป็นความจริงในยุคธุรกิจดิจิทัล ที่ระบบซอฟต์แวร์ แพลตฟอร์มออนไลน์ หรือแม้แต่ AI